Blog: Koeien aan de Koe-ling

Door Wiljan Smits, Specialist- en Productmanager Rundvee

Eén keer per dag eet ik een warme maaltijd. In tegenstelling tot koeien vinden wij het prima om 1 keer per dag een warme maaltijd te nuttigen. Koeien denken daar anders over ... Die houden van een fris, koud en dus smakelijk rantsoen zodat ze maximaal kunnen vreten. Hoe beter de droge stof opname, hoe meer melk er wordt geproduceerd. Echter de komende periode ligt broei in het rantsoen weer op de loer. De oplossing? Uw koeien aan de Koe-ling!

Broei

Het groeiseizoen is aangebroken. Zomerse temperaturen, een hoge luchtvochtigheid en regelmatige neerslag. Goed voor de gewassen maar tevens een ideaal klimaat voor de groei van schimmels, gisten en bacteriën. Het risico op broei aan het voerhek neemt hierdoor snel toe. Niet alleen in de zomer, maar ook al in het voorjaar kan broei ontstaan. Wanneer en óf er broei ontstaat is sterk afhankelijk van de temperatuur, luchtvochtigheid en broeigevoeligheid van het ruwvoer. Ook sommige “warme producten/grondstoffen” kunnen broei veroorzaken. De temperatuur van een gemengd rantsoen kan zelfs oplopen boven de 60˚. Afhankelijk van de impact per koe en intensiteit van de broei kan de schade door broei oplopen tot flinke bedragen.

Wat kost broei?

Broei gaat ten koste van de voerkwaliteit en dus droge stof opname versus meetmelk. De vermindering van 1 kg droge stof opname geeft al een afname van 1,4 kg meetmelk. Om 1 kg meetmelk te produceren heeft een koe 460 VEM nodig. Onderstaande rekenvoorbeeld geeft aan welk effect broei kan hebben op de droge stof opname, melkproductie en gezondheid:

• 1˚C broei (boven 20˚C) kost 1 VEM/ kg droge stof. Dit lijkt weinig, echter voor een rantsoen van 35˚ is dat 15 VEM per kg droge stof ruwvoer. Een opname van 15 kg droge stof x 15 VEM = 225 VEM per dag wat de koeien door broei missen.
• Verlies aan rantsoenopname door verminderde smaak: per 10˚C temperatuursverhoging van het rantsoen wordt 1 kg droge stof minder opgenomen. Bij 35˚C wordt dus 1,5 kg droge stof minder opgenomen. Stel: 950 VEM per kg droge stof geeft een verlaging van 1425 VEM.
• Om één kg meetmelk te produceren heeft een koe 460 VEM nodig. Rekensom: 1425 + 225 = 1650 VEM verlies. 1650 : 460 = 3,58 kg meetmelk verlies.
• Door de lagere droge stof opname wordt de conditie lager en de vruchtbaarheid verslechterd. Nog een extra bijvangst.

Oplossingen

Nu zijn er diverse oplossingen om minder of geen broei aan het voerhek te krijgen. Te beginnen met het inkuilen van ruwvoer. Goede verdichting en snel afdichten is een noodzaak. Goed uitkuilen evenzo. Niets onnodig losmaken en een voersnelheid van minimaal 1,5 meter in de week.

Daarnaast, als er toch broei optreedt, is het toevoegen van een vloeibare broeiremmer een oplossing. Er bestaan echter geen wondermiddelen. Als het uitgangsmateriaal al dusdanig broeit, dan biedt dit weinig perspectief. Een nadeel van de vloeibare broeiremmers is dat die gevaarlijk zijn in het gebruik voor u als ondernemer. De geur die deze producten verspreiden is niet aangenaam en mocht je wat morsen op huid of, erger nog, ogen, dan brandt dat behoorlijk. Beschermende attributen zijn dan onmisbaar.

Koe-ling

Dit was de reden voor Victoria Mengvoeders om een oplossing te creëren die gemakkelijk en efficiënt werkt. Om broei aan het voerhek te voorkomen hebben we vanuit onderzoek een veilige methode ontwikkeld die via toevoegingen in het maatwerk gemengd wordt met het basisrantsoen: Koe-ling.

In de zomer van 2021 zijn er diverse toevoegingen getest bij praktijkbedrijven. Hieruit kwam naar voren dat een vrij warm basisrantsoen van 24˚C, dat aan het voerhek gelost werd, door middel van de toevoeging van Koe-ling na 8 uur teruggelopen was naar 19˚C. Het restvoer had de dag erna nog steeds een temperatuur van 19˚C. Dit geeft een groot voordeel bij de realisatie van een maximale droge stof opname, waardoor dus geen productieverlies, bij melkkoeien. Het restvoer kon tevens nog prima gebruikt worden om het grotere jongvee bij te voeren. Geen extra verliespost qua voer.

Bij de ontwikkeling van Koe-ling hebben we een aantal doelen gesteld waaraan deze nieuwe toevoeging moet voldoen:

• Veilig voor dier en mens;
• Gebruiksgemak;
• Gewenst resultaat: geen temperatuurverhoging van het rantsoen aan het voerhek;
• Behoud van voeropname en dus productie, diergezondheid en rendement.

Om Koe-ling praktijkrijp te maken hebben we tijdens de winter 2021-2022 op laboratoriumniveau broei opgewekt en zijn er verschillende toevoegingen getest door het innovatieteam van Victoria Mengvoeders. En met prima resultaat. Het rantsoen bleef koel. Vandaar dat we vanaf nu Koe-ling producten toe kunnen voegen aan onze maatvoeders. Door gebruik te maken van de FCD-menger (Fijn Component Dosering) kunnen we waarborgen dat de verdeling in het maatwerk goed is. Door het voeren van maatwerk met Koe-ling als toevoeging vangt u dus meerdere vliegen in een klap. Middels een handige en veilige methode, in dezelfde werkgang uw rantsoen converseren!

Kosten en opbrengsten

Afhankelijk van de dosering en componenten van Koe-ling zijn er uiteraard ook kosten aan verbonden. Uitgaande van een minimale en maximale dosering Koe-ling (afhankelijk van het rantsoen) bedragen deze tussen € 0,35 en € 0,46 per koe per dag. Broei kan een grote voeropname verlaging geven tot 3,5 kg droge stof per koe per dag. Wetende dat 1 kg droge stof 1,4 kg meetmelk vertegenwoordigd, kan dat oplopen tot 6 kilo melk. Kortom Koe-ling loont al snel!

Koe-ling levert veel veiligheid en werkgemak op. Geen containers met zure vloeistoffen op het erf die een bedreiging kunnen vormen voor mens en dier, maar een toevoeging die via het maatvoer veilig kan worden ingedoseerd in de mengwagen. Met tevens automatisch de juiste dosering en verdeling in het rantsoen. Een toevoeging met prima werking en als doel een smakelijk en fris rantsoen voor uw melkkoeien.

Wilt u meer weten over het toepassen van Koe-ling? Neem dan gerust contact met mij op.

Wiljan Smits